Panik bozukluğun iyileştiğini nasıl anlayabilirsin?
Panik atak sorunlarınla alakalı belki ilaç desteği alıyorsun, belki bir psikoterapi desteği alıyorsun.
Kitaplar okuyarak, videolar izleyerek, konuyla ilgili bilgiler edinerek yaşadığın durumları anlamlandırmak istiyorsun ve bunun için çözümler arıyorsun.
Acaba doğru yolda mıyım, doğru şeyler mi yapıyorum?
Gerçekten iyileşiyor muyum, olumlu anlamda ilerliyor muyum? şeklinde kafanda bazı soru işaretleri olabilir çünkü hala gerginlik hisleri yaşıyor olabilirsin.
Tüm aldığın desteklere rağmen belki de hala arada panik ataklar oluyor.
Bu da moralini bozuyorsa; eğer ilaç kullanıyorsan; “Acaba hep ilaca mı bağımlı kalacağım?” gibi kaygılara neden oluyorsa, bu gibi kaygılar zaman içinde mutsuz ve karamsar bir ruh hali içine sokabilir.
Bu yazıda sana, panik ataklar konusunda aldığın desteklerin ne ölçüde verimli olduğu, ilerleyip ilerlemediğini hangi kriterlere göre değerlendirebileceğinle ilgili genel bilgiler vereceğim.
Bununla alakalı 3 tane önemli kriter var, bunları seninle paylaşacağım. Böylece attığın adımların ne derece yolunda gittiğini daha iyi anlama şansın olabilir.
Bu kriterlere geçmeden önce, yaşadığın moral bozukluğuna neden olan önemli bir beklenti hatasından bahsedeyim.
Buna var-yok beklentisi diyebiliriz. Bu ne anlama geliyor?
Diyelim ki, panik ataklarla alakalı bir uzmana gittin ya da öğrendiklerini uygulamaya çalışıyorsun. Tüm aldığın bu destek karşısında “Eğer ben bu desteği alıyorsam bu hisler tamamen ortadan kalkmalı. Eğer bir konuda çaba gösteriyorsam, bu hisler hiç olmamalı.” gibi beklentiye giriyorsun.
Yani siyah vardır ya beyaz.
Ya sorun vardır ya da yoktur, şeklinde bir beklenti içine giriyorsan bu noktada moral bozukluğu ortaya çıkabilir çünkü panik atakla alakalı ilaç desteği de alsan, psikoterapi desteği de alsan bir süre belli bir gerginlik düzeyi devam edebilir.
Bu süre dalgalı şekilde ilerliyor.
Bunun da nedeni, yaşadığın sorunların aslında bir sürü farklı nedenleri var.
Özellikle de bilinçdışı belli nedenlere dayanan sorunlar yaşıyorsan, yaşadığın bu kaygılar bilinçdışı nedenlerden kaynaklanıyorsa belli bir hızda ilerleme oluyor.
Peki bu noktada ilerlediğini nasıl anlayacaksın?
Biz uzmanların da sahip olduğu en önemli kriterlerden üç tanesi: Sıklık, süre ve şiddet
Sıklık, süre ve şiddette azalma var mı?
Bu aslında diğer sorunlar için de geçerli; depresyon, öfke sorunları, özgüvensizlik, değersizlik sorunları için de sıklık, süre ve şiddette azalma olup olmadığı bizim için önemli.
1. Kriter: Sıklık
Sıklıkta azalma var mı? En önemli kriterlerden biri budur.
Diyelim ki, daha önce haftada 3-4 kez panik atak tarzı sıkıntılar yaşıyorken, artık haftada, ayda bire inmeye başladıysa o zaman panik bozuklukta belli olumlu ilerlemeler olduğunu söyleyebiliriz.
2. Kriter: Süre
Sürede azalma nasıl oluyor?
Diyelim ki, daha önce panik atakların tetiklendiği bir ortama tekrar gittin; önceden bu kaygılar tetiklendiğinde birkaç saat ya da günün geri kalanında devam ediyorken artık bu süre daha azalmışsa, 1-2 saatte bu gerginlik hissi artıp azalıyor ve sonrasında tamamen geride kalıyorsa, dikkatini de başka şeylere verebiliyorsan, bedensel olarak rahat kalabiliyorsan sürede azalma var demektir.
3. Kriter: Şiddet
Daha önce bu gerginlik hisleri, bedeninde hissettiğin çarpıntı, terleme, titreme, nefes alıp vermede güçlük, baş ağrısı tarzı hisler yoğun şiddette oluyorsa -panik atak zaten bu hislerin en yükseğe çıkma hali- ve artık bu şiddette azalma varsa, daha hafif geçiyorsa o zaman şiddette de azalma vardır ve panik atak konusunda olumlu anlamda ilerlemeler sağlıyorsun demektir.
Özetle, panik ataklar konusunda belli destekler alıyorsan, belli adımlar atmaya çalışıyorsan, öğrendiklerini uygulamaya çalışıyorsan ve daha önce de seninle paylaştığım panik atak kısır döngüsünden kendini çıkarmaya çalışıyorsan ilerlediğini nasıl anlayacaksın?
Sıklık, süre, şiddette azalmanın olup olmadığına bakarak.
Var-yok beklentisiyle bakma. Bu çok önemli
Panik ataklar olmasın
Hiç kaçınmayayım
Hiç önlemler almayayım
Hiç bu konular aklıma gelmesin, takılmasın…
Bizim için ilerleme ölçütü bu değil.
Sıklık, süre, şiddette azalma olması.
Tabi bir uzmanla çalışıyorsan, doktora gidiyorsan, ilaç desteği alıyorsan ya da bir psikoterapi uzmanından terapi desteği alarak bu sorunların üstesinden gelmeye çalışıyorsan ilerleme konusundaki kafana takılan soruları gittiğin uzmana direkt sorman en iyi yol olacaktır.
Bununla alakalı görüş ve düşüncelerini yorumlar kısmında paylaşırsan sevinirim.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
2 Responses
Kıymetli değerli hocam 15 16 yıldır panik atak rahatsızlığım var acayip bir şey tarif edemiyorum bazen düşünüyorum Bu benimle heralde ölene kadar devam edecek bir çözüm arıyorum Bu konuda bana ver yardımcı olur musunuz şu anda bir psikiyatri den ilaç tedavisi görüyorum Ona rağmen devam ediyor camiye Toplu taşımaya binemez Tom
Kıymetli değerli hocam 15 16 yıldır panik atak rahatsızlığım var acayip bir şey tarif edemiyorum bazen düşünüyorum Bu benimle heralde ölene kadar devam edecek bir çözüm arıyorum Bu konuda bana ver yardımcı olur musunuz şu anda bir psikiyatri den ilaç tedavisi görüyorum Ona rağmen devam ediyor camiye Toplu taşımaya binemez Tom