Psikoloğa gitmeden sorunlarını nasıl çözümleyebilirsin?
Kronik ya da güncel belli sorunlar yaşıyor olabilirsin.
Bu sorunlar seni sıkıştırıyor, çaresiz hissettiriyor, bunaltıyor.
Belki de bu sorunlarla kendi kendine başa çıkmakta zorlanıyorsun.
Bu noktada; “Psikoloğa hemen gitmem gerekir mi, sorunlarımı kendi kendime çözmenin bir yolu yok mudur?” diye düşünüyor olabilirsin.
Bunu bir psikolog olarak söylüyorum sana; bir psikoloğa gitmek zorunda değilsin, illa böyle şart yok.
Maddi, manevi olarak da kolay bir süreç değil.
Kendi kendine de yapabileceğin birçok şey var.
Burada küçük bir uyarıda bulunmak istiyorum:
Psikoterapi alması gereken kişiler yazısında anlattığım gibi 3. gruptaki gibi sorunların varsa bu noktada mutlaka bir uzmana gitmen gerekir; kendi kendine bu tarz sorunları çözmek çok zor ama 1. ve 2. gruba giren tarzda sorunlara sahipsen psikoloğa gitmek zorunda olmayabilirsin.
Bu yazıdan UYAN yöntemi olarak adlandırdığım bir yöntemi seninle paylaştım.
Böylece kendi kişisel gelişimin konusunda nasıl hızlı bir şekilde rota çizebileceğini ve bu konuları nasıl takip edebileceğini, verimli bir şekilde kendi sorunlarını çözme konusunda atacağın adımlarla ilgili kafanda bir model şekilleniyor olacak.
Öncelikle seni uyarmak istiyorum:
Eğer kişisel gelişimin konusunda ciddiysen ve kendi iç dünyanda dışarıya da yansıyacak bir uyanışa ihtiyacın varsa bu yazıyı sonuna kadar okumanı öneririm.
Eğer ciddi değilsen, hızlı çözümler peşindeysen, elini taşın altına koyma konusunda pek istekli değilsen bu noktada yazıyı okumanı burada sonlandırabilirsin.
Muhtemelen birazdan anlatacaklarım ilgini çekmeyecek.
Öyleyse başlayalım…
1. Uyanık Ol
2. Y________________________
3. A________________________
4. N________________________
UYAN yönteminin ilk unsuru uyanık olmaktır.
Burada uyanık olacağın şeyler neler?
Yaşadığın sıkıntıların sende yarattığı işaretlere uyanık olmak
Bu işaretler:
Karın ağrısı, çarpıntı hissi, baş ağrısı gibi belirli bedensel hisler olabilir çünkü bedensel hisler duygularla doğrudan bağlantılır ve sana bir sorun olduğunu gösteren işaretlerdir.
İlişkilerinde uyanık olabilirsin
İş alanında, kariyer alanında uyanık olabilirsin
Genel olarak özgüven alanında belli işaretler alıyor olabilirsin
Yaşamının soyut alanında, gelecekle alakalı belli kaygıların olabilir.
Eğer bu işaretleri alıyorsan buna eşlik eden yukarıda saydığım tarzda belli durumları, duyguları yaşıyorsan öncelikle bunları fark etmen önemli.
Çoğu kişinin yaptığı; uykuda olma halidir.
Bu işaretler aslında gelir, hatta bunları görmezden geldikçe belli semptomlar halinde gelir. Bunların hepsinin amacı sana sorunu göstermek
Çoğu kişinin yaptığı gibi bu işaretleri bastırmak, görmezden gelmek yerine bunları fark etmen UYAN yönteminin en önemli ilk aşamasıdır.
1. U________________________
2. Yazarak Düşün
3. A________________________
4. N________________________
UYAN yönteminin ikinci önemli unsuru yazarak düşünmektir.
Yazarak düşündüğünde zihnindeki birçok noktayı daha kolay bir şekilde analiz edebilmeye başlarsın.
Zihnindeki o doluluk hali seni zorlar ama yazarak düşündüğünde bu işlem çok daha kolay hale gelir.
Neleri yazabilirsin?
Aslında o an üzerinde düşünmek istediğin noktalar neyse bunları kağıda dökerek başlayabilirsin.
Bununla alakalı başka şablonlar da var internetten ya da belli kitaplardan bulabilirsin; başka bir yazıda da anlatabilirim.
Bu noktada önemli olan şey şu:
Diyelim ki düşüncelerini analiz ediyorsun.
Ne düşünüyorum?
Bu düşünceler bana hangi duyguları hissettiriyor?
Hangi İhtiyaçlar buna eşlik ediyor?
Bu soruları yazabilirsin, yazarken bir taraftan da bu sana düşünme fırsatı verecek.
Kağıda uzaktan bir bak;
Yazdıklarım ne kadar doğru ne kadar yanlış?
Ne kadar gerçekçi ne kadar değil?
Acaba görmediğim sorunlar mı var?
Bu sıkıntılarım yaşamımdaki belli alanlarda dikkate almam gereken belli problemleri mi işaret ediyor?
Bunları yazarak not alabilirsin.
Diyelim ki hayatında karar alman gereken bir durum var:
Bu kararınla alakalı kar-zarar analizi yapabilirsin.
Bu kararı almanın avantajı ve dezavantajı nedir?
Bu kararı almamanın avantajı ve dezavantajı nedir?
Bunu yazılı olarak kağıda dökebilirsin.
Kağıda döktüğünde daha büyük resme dışarıdan bakma şansın oluyor.
Böylece de göremediğin noktaları görebilirsin.
Pek kalmadı ama günlük tutanlar ne dediğimi daha iyi anlayacaktır.
Düşünceleri kağıda dökmenin aslında rahatlatıcı bir etkisi de vardır.
Sonradan geri dönüp baktığında göremediğin bazı şeyleri fark ettirebilir.
1. U________________________
2. Y________________________
3. Aksiyona Geç
4. N________________________
UYAN yönteminin 3. unsuru aksiyona geçmektir.
Baştan başlayalım; uyanık kaldın ve bazı işaretleri fark ettin, bu işaretler sana bir şeyler üzerinde düşünmen gerektiğini gösterdi, daha sonra da yazılı olarak analiz ettin.
Bu analizlerin sonrasında geleceğin 2 durum var:
- Aklına gelen düşünceler doğru değildir. Bunları güncellemen gerekiyordur.
- Bu düşünceler doğrudur ama bu bir soruna işaret ediyordur. O zaman da o sorunu çözmeye yönelik aksiyona geçmen gerekir.
Diyelim ki; “Ben mutluluğu hak etmiyorum. Kötü biriyim.” gibi kendine yüklendiğin belli düşüncelerin var.
Yaptığın analizler sonrasında bu düşüncenin çok da doğru olmadığını fark etmeye başlayabilirsin.
Kendine yükleniyorsundur, suçlu hissettiğin belli noktalar vardır ve genel olarak yaşamına baktığında aslında geçmişte birçok yaptığın iyi şey vardır.
Şu anda da kendine dönüp baktığında iyi bir insan olduğunu biliyorsundur.
Böyle bir durum varsa o noktada düşüncelerini güncellemen gerekiyor.
Kendine daha hoşgörülü ve şefkatli bir şekilde yaklaşman lazım.
Bunu kendine hatırlatmak için aksiyona geçmen gerekir.
Eğer ufak bir şeyden kendini eleştirme, kötüleme eğilimine giriyorsan;
“Kendime yükleniyorum, daha şefkatli yaklaşabilirim.” diye kendine hatırlat ve düşünsel bir aksiyona geç.
Düşünceyi fark ettiğin anda düzelt.
Aksiyona geçme aşamasında eğer ki daha önce yaptığın o analizlerle geldiğin noktada, aklına gelen düşüncenin aslında doğru olduğunu fark ediyorsan o zaman ortada bir problem var demektir.
Bu problemi çözmeye yönelik adım atman lazım.
Diyelim ki; aklına gelen düşünce “Ben zaman yönetimini iyi yapamıyorum, beceremiyorum.”
Bu gerçekten doğru bir düşünce olabilir, düzeltmen gereken bir bakış açısı yok.
Dolayısıyla böyle gerçek bir düşünceyi fark ediyorsan o zaman bu problemi çözmeye yönelik adım atman lazım.
Ne yapabilirsin?
Zaman yöntemini nasıl yapabilirim?
Günümü nasıl planlayabilirim?
Planlamayla alakalı ne gibi teknikler, yöntemler var? Bunları önce araştırayım. gibi bir planlama yapabilirsin.
Bunları planladıktan sonra sana uygun olanları test edersin ve uygulamaya dökersin.
Böylece yaptığın bu problem çözme yöntemiyle birlikte o problem küçük küçük adımlarla yavaş yavaş ortadan kalkmaya başlar.
1. U________________________
2. Y________________________
3. A________________________
4. Ne Olduğunu Takip Et
UYAN yönteminin 4. unsuru da ne olduğunu takip etmektir.
Belli adımlar atarak işaretleri fark ediyorsun, yazılı olarak analiz edip sonrasında da uygulamaya döküyorsun.
Bu değişim için yeterli mi?
Değil.
Yaptığın bu adımları daha sonrasında da devamlı olarak uygulaman ve takip etmen lazım.
İşe yaradı mı yaramadı mı?
Hangi noktalarda işe yaradı hangilerinde yaramadı?
Acaba ne gibi sorunlar var?
Nerelerde zorlanıyorum?
Belki de UYAN yönteminin başına dönüp daha uyanık olman ve fark etmen gereken noktalar olabilir.
O noktada yazılı analiz kısmında biraz daha kendine sorular sorup bu süreci daha da derinleştirmen gerekebilir.
Belki de doğru/yanlış analizinde arada kaldığın bir durum var.
Öyle bir durum var ki ortada hem somut bir problem de var hem de bakış açında da düzeltmen gereken noktalar var.
Burada da UYAN yöntemini baştan sonra birkaç kez tekrar etmen gerekebilir.
Kararlı bir şekilde takip etmen ve uygulamaya devam etmen gerekiyor.
O zaman artık bu bir alışkanlık haline gelir ve bulduğun çözümler senin bünyenin bir parçası olur.
UYAN yöntemini eğer tam olarak uygularsan herhangi bir psikoloğa gitmeden, psikoterapi almadan da sorunlarını çözümlemen mümkün.
Tabi bunları söylemek kolay ama uygulaması o kadar kolay değil. Farkındayım.
Bundan dolayı da zaten psikoterapistten, psikologdan destek alma konusu gündeme geliyor.
Çünkü bunları uygularken karşılaşabileceğin belli zorluklar olabilir.
Nedir bunlar?
Uyanık olma aşamasında ne kadar gözlem yapıyor olursan ol bazı şeyleri fark edemeyebilirsin çünkü burnunun ucundadır bazı işaretler ve net göremezsin. Dışarıdan biri bunu daha net görebilir. Bu durumda bir destek alabilirsin.
Bunun dışında çözümleme noktasındayken belki daha farklı manevralar yapmanda faydalı olabilecek ipuçlarını keşfetmek destek alırken daha kolay olabilir.
Destek alırken daha ciddiye alırsın.
Bu yöntemi uygularken zorlandığın noktalarda kafan karıştığında, çok bunaldığında başka bir kişi seni daha iyi yönlendirebilir ve daha disiplinli bir şekilde ilerlemeni sağlayabilir.
Eğer ki kişisel gelişimini daha hızlı bir şekilde harekete geçirmek istiyorsan, sorunlarını daha hızlı bir şekilde çözümlemek istiyorsan o zaman da destek alman daha etkili olacaktır.
Açıkçası biz terapistler de başka bir terapiste gidip destek alabiliyoruz çünkü göremediğimiz noktalar olabiliyor.
Belki birkaç sene içinde kendi kendimize fark edebileceğimiz noktalar olacak ama bunu daha hızlandırmak istediğimiz için ve kişisel gelişimimiz mesleğimiz açısından da önemli olduğu için bu konuları ciddiye alıp terapi desteği alırız.
Dolayısıyla sen de belki 10 sene sonra fark edebileceğin şeyleri eğer şimdiden fark edip bunları uygulamaya dökmeye ihtiyaç duyuyorsan o zaman bir terapi uzmanına başvurabilirsin.
UYAN yöntemi ilgini çektiyse ve bu konuda daha çok bilgi vermemi istersen aşağıdaki yorumlar bölümüne “Ben de uyanmak istiyorum.” yazabilirsin.
Açıkçası bu yöntemin her bir basamağını saatlerce anlatabilirim çünkü her birinin birçok detayı var ve bunu uygular hale gelebilmek için birçok şeyi öğrenmek faydalı olacaktır.
Dolayısıyla bu konuda ciddiysen ve daha çok bilgi öğrenmek istiyorsan yorumlarda ses vermeni isterim.
Kişisel gelişimle alakalı kendi online eğitim web sitemde Uyan Yöntemi eğitimini ve birçok içeriği paylaşıyor olacağım.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
Bir Yanıt
ben kendimdeki sorunun gerçek olması düşüncesinden korkuyorum. o yüzden hiç bir adım atamıyorum. bunları yaparsam sanki benim olmasından korktuğum şey gerçekleşebilir gibi hissettriyor. 16 yaşındayım yaklaşık 3 senedir hayatımı mahveden bu hislerle ve düşüncelerle başa çıkmaya çalışıyorum. aileme hiç bahsedemedim çünkü onlara beni delirten düşüncelerden bahsetsem sanki beni hiç tanımamış gibi hissediceklerini çok korkucaklarını düşünüyorum. yemin ederim ben istemiyorum bunları düşünmeyi. sadece uyanıkken değil uykudayken bile beni rahat bırakmıyolar. ama bu yazı benim için umut oldu elimden gelenin fazlasını yapıp kurtulmak istiyorum bu zehirden.ama ya o düşüncelerin gelme sebebi hastalık değil de benim kötü bi insan olmamdan kaynaklıysa ve ben bunu keşfedersem