ÖZET
- Sosyal fobi, içe dönüklük, asosyallik aynı şeydir, diye düşünüyorsan yanılıyorsun.
- Çünkü her birinin kendi içinde önemli nüans farklılıkları var.
- Bu farkları daha kolay bir şekilde ayırmak için 2 önemli kategorinin olduğunu düşünüyorum.
- Sosyal ilişki kurma isteği
- Sosyal ilişkiler ile alakalı korku duymak
- Sosyal fobi, içe dönüklük, asosyalliği ayırmada istek ve korkuyu nasıl kullanabileceğimize yönelik hazırladığım videoyu izleyebilirsin.
Sosyal fobi, içe dönüklük ve asosyallik aynı şeyler değildir ama çoğu zaman birbirine karıştırılabiliyor.
Ne fark eder ki adına ne dediğin, bu sorunu çözmemi sağlayacak mı? diye düşünebilirsin ama bu konuda hem kişisel hem de mesleki olarak deneyimli bir terapist olarak şunu söyleyebilirim; evet bu nüanslar önemlidir.
Farkları anlamazsan huzursuzluk yaşarsın.
Kendini doğru anlamayınca yanlış şekilde yargılarsın.
Yargılayıcı bir zihnin varsa o zaman sorunu karmaşıklaştırırsın.
Bu farkları istek ve korku üzerinden kolay bir şekilde ayrıştırabileceğimizi düşünüyorum.
Bu 3 grubu ayırmak için sosyalleşme isteği ve sosyalleşmeye yönelik korkuyu ayrıştırabiliriz.
Sosyal fobi-kaygın varsa sosyalleşmeyi ve ilişki kurmayı istiyorsun ama kaygılısın.
Sosyal fobiyi detaylı şekilde çözümleriyle birlikte anlattığım yazıda sosyal fobinin özelliklerini anlatmıştım.
O yazıda da bahsettiğim gibi sosyal fobide, sosyal durumlarda olmak istersin ama bu ortamları düşünmek bile seni kaygılandırır.
İçe dönük mizaçta ise kişi sosyalleşmeyi isteyebilir, keyif de alabilir ama daha ağırlıklı tercihi kendiyle zamanla geçireceği tarzdaki aktivitelerdir.
Bireysel aktiviteler daha dinlendirici keyifli gelir. Tercih eğilimi vardır.
Burada sosyal fobideki gibi kaydı yoktur.
Sosyal ortamdayken diğerlerinin içinde ekstra bir kaygı yaşamaz.
Arkadaşları ve yakın ilişkileri vardır; sadece benim eğilimim bireysellik, der.
Bastırma konusuna da dikkat etmek gerekiyor.
Ben kendimle kalmak istiyorum, demek bir kaçış olabilir.
Sosyal fobi ve içe dönüklük birlikte de olabilir.
Mesela bende içe dönüklük ve sosyal fobi birlikteydi.
Artık sosyal fobim yok bunu aştım ama içe dönük mizacım var.
Belki garip gelecek sana ama dışa dönük birisi de sosyal fobi olabilir.
Bu daha sıkıntılı bir durum oluyor.
Sosyalleşmeye çok ihtiyacı var ama çok da kaygılı.
Kaygıyı göstermemeye çalışıp aktif bağ kurmak da hiç kolay değil.
Asosyallikte ise sosyal fobinin aksine sosyal bağ ve ilişki kurma isteği yok.
Asosyallik de ilişki ihtiyacıyla ilgili önemli bir sorundur.
Bu ihtiyacın kendilerinde olmadığını düşünürler. İçe çekilme vardır.
İstemedikleri için görünür sosyal fobi gibi bir korku da yoktur ama içten içe korku olabilir de olmayabilir de.
Birçok farklı sorun olabilir.
Asosyalliği ikincil bir sorun olarak düşünebilirsin.
Depresyon, TSSB, önemli içsel sorunlar, sosyal beceri eksiklikleri, şizoid kişilik bozukluğu gibi birincil sorunlar olabilir.
Bir şeyler yapılmalı bu önemli bir sorun için ama kolay değil.
Neler yapılabilir?
Sosyal fobide yapacak çok şey var.
Böyle kabul etme yoksa özgüvende sıkıntı yaşarsın. Bu konudaki Sosyal Kaygısı – Fobisi Olan Herkesin Bilmesi Gereken 5 Çözüm Yolu Nedir? adlı yazımı okuyabilirsin.
İçe dönüklükte ise yapacak bir şey yok çünkü mizacın böyle.
Kendini kabul etmelisin. Kendin olmalısın.
Sosyalliği ihmal etmemeyi kendine hatırlatman gerekebilir.
Kendini bireysel aktivitelere kaptırsan da içten içe sosyal bağ ihtiyacı da hissedersin ona göre hareket edersin.
Bu konuda uyanık olmalısın.
Asosyallik varsa başka önemli birincil sorun vardır.
Sosyal fobiye göre daha zor çünkü sosyal fobide istek var. Bu enerji verir.
Asosyallikte istek olmadığı için destek alma motivasyonu düşüktür. Çoğu zaman yakınları yönlendirir.
Asosyal birisiysen bireysel alanında mutlu gibi hissetsen de gözden kaçırdığın mutsuzluk kaynakları olabilir.
O yüzden mevcut durumunu analiz edip, belki bir uzmana danışıp, gerekirse bir süre destek almayı düşünmeni öneririm.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
