Önceki yazıda psikoterapinin sorunlarınızı anlama konusunda neleri sağladığını işlemiştik. Sorunları anlamak ilk ve en önemli adımdır ancak çözüm için yeterli değildir.
Örneğin, yaşadığınız sorunların nedeninin belki de çocukluk dönemi yaşantılarınızla, özgüven eksikliğinizle, değersizlik duygunuzla ya da ilişkide olduğunuz kişilerle ilgili olduğunu biliyorsunuz ancak bu çözüm için yeterli değildir.
Çözüm yolları üzerinde ayrı bir şekilde durmak gerekir. Psikoterapi sürecinin bu konuda oldukça güçlü ve özel yöntemleri vardır.
Sorunların nedenleri onları nasıl çözeceğinizi gösterebilir.
Ancak bunu fark etmek kolay olmayabilir.
Duygularınız, hisleriniz, önyargılarınız ve alışkanlıklarınız bazı şeyleri görüp anlamanızı güçleştirebilir. Objektif olarak bakmakta zorlanabilirsiniz.
Farkındalık ve çözüm yolları arasındaki ilişkiyi örnek bir durum üzerinden işleyelim.
Önceki yazıda (“Psikoterapi ile sorunlarınızın asıl nedenlerini anlayabilirsiniz”) panik bozukluk üzerinden örnek bir durum paylaşmıştım. Bu yazıda da aynı örneği kullanalum. Eğer bu Konuyla ilgileniyorsanız “15 soruda panik atak” yazımı okuyabilirsiniz.
Panik atak sorununuz için psikoterapi desteği aldığınızı hayal edin. Bu süreçte sorununuzun nedenlerini anlamaya başladığınızı varsayalım.
Aşağıdaki türde bazı farkındalıklara ulaştığınızı düşünelim:
İnsan sadece düşünerek bile bedeninde bu tür hisler yaşayabilir.
Düşüncelerim duygularımı, bedenimi ve davranışlarımı doğrudan etkiliyor.
Panik atak öncesi gereksiz bir alarm çalıp tehlikedeymişim gibi bir algı yaratıyorum.
Kaçındıkça ve önlemler aldıkça kısır bir döngü içine giriyorum. Bu yüzden sorunlarım devam ediyor.
Kaygıları düşünmemeye çalıştıkça daha çok aklıma geliyor.
Bedenimin herhangi bir yerine uzun süre odaklandıkça orayı daha hassas ve yoğun şekilde hissedebilirim.
Gözden kaçırdığım veya bastırdığım psikolojik, ilişkisel ya da çevresel başka sorunlar aslında panik atakla sinyal veriyor (iş kaygısı, ilişki sorunları, özgüven eksiklikleri). Bana asıl sorunumu göstermeye çalışıyor.
Psikoterapi sürecinde bu ve benzeri daha birçok şeyi farkedebilirsiniz.
Yukarıdaki örnek farkındalıkların herbirinin içerisinde çözümün aslında nasıl olabileceğinin cevabı var.
Peki bunlar neler? Kısa birkaç örnek vereyim.
İnsan sadece düşünerek bile bedeninde bu tür hisler yaşayabilir.
ÇÖZÜM: Bu gerçeği iyice özümsemek, bedeninin sağlıklı olduğunu, stres ve kaygı reaksiyonunun bu hislere neden olduğunu kendine hatırlatmak.
Düşüncelerim duygularımı, bedenimi ve davranışlarımı doğrudan etkiliyor.
ÇÖZÜM: Düşünceleri olduğu gibi hemen doğru kabul etmemek ve sorgulamak. Gerçekçi düşünmenin yollarını öğrenmek.
Panik atak öncesi beynimde gereksiz bir kırmızı alarm çalıp tehlikedeymişim gibi bir algı yaratıyorum.
ÇÖZÜM: Güvenli bir durum içerisindeyken bedene güvende olduğunu göstermenin yollarını öğrenmek, kendi kendini sakinkeştirme tekniklerini uygulamak.
Kaçındıkça ve önlemler aldıkça kısır bir döngü içine giriyorum. Bu yüzden sorunlarım devam ediyor.
ÇÖZÜM: Kaçınma ve önlem alma davranışlarını kademeli olarak bırakmaya karar vermek.
Düşünmemeye çalıştıkça daha çok aklıma geliyor.
ÇÖZÜM: Akışa bırakma yöntemini öğrenerek düşünceleri bastırmadan kenarda tutmak.
Bedenimin herhangi bir yerine odaklandıkça orayı daha hassas ve yoğun şekilde hissedebiliyorum.
ÇÖZÜM: Bu gerçeği kendinize hatırlatmak, dikkatinizi şimdiki andaki başka şeylere odaklayabilme becerinizi geliştirecek egzersizler yapmak
Gözden kaçırdığım veya bastırdığım psikolojik, ilişkisel ya da çevresel başka sorunlar aslında panik atakla sinyal veriyor (iş kaygısı, ilişki sorunları, özgüven eksiklikleri, bitmemiş yas vb.)
ÇÖZÜM: Kronik hislerinizin altındaki asıl sorunları tesbit edip bu sorunları anlama ve çözmeye karar vermek.
Terapistiniz ihtiyaç duyduğunuz çözümleri netleştirmenize ve bu çözüm yollarını uygulayabilmenize yardımcı olur.
Özel yöntemler ve teknikler öğrenirsiniz. Bu çözümlerin uygulanabilir olduğunu görürsünüz.
Kurban tuzağından kurtulabilirsiniz.
Sorunlarınızı uzun süredir yaşıyorsanız kurban psikolojisine girmeye başlayabilirsiniz.
İradenizi yetersiz, kendinizi güçsüz ve zayıf görüyorsanız, diğerlerini anlayışsız ve sizi engelleyen kişiler olarak algılıyorsanız, çaresiz hissediyorsanız, kaderinizin sorunlu olduğunu ve birşey yapamayacağınızı düşünüyorsanız kurban tuzağında olduğunuzu söyleyebilirim.
Psikoterapi desteği ile sorunlarınızın nedenlerini anladığınızda çözüm yolları da kendiliğinden ortaya çıkmaya başlar. Terapistinizin desteği ile bu yolları hayata geçirdikçe uygulanabilir olduğunu fark edersiniz. Böylece kurban tuzağından çıkmaya başlarsınız.
Değişimi kendinizin sağlayabileceğini görmek sizi güçlü hissettirir. Geleceğe daha umutlu bakarsınız. Bulduğunuz çözümleri uygularken yaşadığınız güçlükleri terapistinizle birlikte işleyip çözümlersiniz.
Çözüm yollarını uygulamada destek alabilirsiniz.
Psikoterapinin en önemli avantajlarından birisi uygulamada yaşadığınız sorunları analiz edip çözme fırsatı vermesidir. Bu yüzden birkaç seans sürecek bir terapi süreci planlanır.
İki seans arası geçen zamanda farkına vardığınız şeyleri uygularsınız. Sonraki seansta nelerin iyi gittiğini ve nelerde zorlandığınızz analiz edersiniz. Böylece gözden kaçırdığınız noktaları fark etme ve yeni çözüm yollarını öğrenme fırsatınız olur.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
Konuyla ilgili yorumlarınızı aşağıda paylaşabilirsiniz.
