Psikoterapi ya da terapi kelimesiyle artık daha sık karşılaşıyorsun.
Peki bunun gerçekten ne anlama geldiğini biliyor musun?
Terapi sürecinde nasıl yardım ediliyor?
Belki de destek almayı düşünüyorsun ama bu konuda kararsızsın.
Bu yazıda seninle psikoterapi süreciyle ilgili en sık sorulan 5 sorunun cevaplarını paylaştım.
1.Psikoterapi nedir?
Psikoterapi; psikolog, psikolojik danışman ya da psikiyatr gibi bir ruh sağlığı uzmanı desteği ile birlikte sorunları konuşma yoluyla aşma sürecidir.
Bunun kendi içinde belirli özellikleri var.
Çünkü konuşma yoluyla birbirine yardımcı olma gündelik hayatında da olan bir şey.
Eşin dostun da sorunlarını konuşarak sana yardım etmeye çalışıyor.
Ama psikoterapi bunun ötesinde bir şey.
Psikoterapiye özgü özellikler psikoterapiyi normal bir sohbetten ayırır.
Bu farklılıklar nedeniyle de zaten psikoterapide sonuç alma şansımız oluyor.
Psikoterapide terapistinle senin aranda güvene dayalı bir ilişki oluşturulur.
Seans odasında konuşulan seans odasında kalır.
Terapistin anlattıkların karşısında eleştirel bir üslupla yaklaşmaz, seni yargılamaz.
Aranızda açık ve kaliteli bir iletişim vardır.
Mesela sende gördüğü belli noktaları açık bir şekilde geribildirimle sana yansıtır.
Normal şartlarda diğer insanlar seninle ilgili gözlemlerini bu kadar açık bir şekilde paylaşmaz.
Ama psikoterapi sürecinde belirli farkındalıklarını artırabilmek amacıyla terapist bu gözlemlerini açık bir şekilde paylaşır.
Psikoterapide problemlerini anlayıp çözümleyebilmek için bilimsel olarak kanıtlanmış belli teoriler kullanılır.
Sadece psikoterapistin kişisel görüşüyle hareket etme gibi bir durum olmaz.
Ama psikoterapist, yaşadığın durumları bilimsel olarak kanıtlanmış belirli psikolojik teorilere, yaklaşımlara dayanarak seni dinler.
Bu yüzden de diğerleriyle konuştuğunda fark edemeyeceğin şeyleri fark etme şansın olur ve farklı açılardan bakabilmeye başlarsın.
Psikoterapide yaşadığın duruma bir bütün olarak bakılır.
Sadece o anki sıkıntını, semptomu ortadan kaldırmak değildir.
Günü kurtarmak değil.
Yaşadığın sıkıntının işaret etmeye çalıştığı şeye odaklanılır.
Daha bütünsel bir çalışma amaçlanır.
Psikoterapi profesyonel bir ilişkidir.
Belirli bir ciddiyeti vardır.
Ücretlendirme İle birlikte verilen bir hizmettir.
Bu da diğer sohbetlerden ayıran bir konudur.
Psikoterapi aldığında bu süreci ciddiye alırsın, maddi-manevi bir yatırım yaparsın.
Bu yatırımı yaptığın için de daha çok ciddiye alıp kişisel gelişimini ön planda tutarsın.
2.Psikoterapi türleri nelerdir?
Psikoterapiyi bireysel olarak alabilirsin.
Kendi iç dünyanda yaşadığın ya da hayatının diğer alanlarındaki noktaları paylaşıp bireysel olarak işleyebilirsin.
Sevgilinle ya da eşinle yaşadığın sorunları işlemek için çift terapisi alabilirsin.
Ailedeki bireyler arasında tüm sorunları işlemek açısından aile terapisi alabilirsin.
Özellikle ergenlik döneminde yaşanan sorunlarda aile olarak bir arada destek almak faydalı olabiliyor.
Bunun dışında grup terapisi alabilirsin.
Seninle benzer tarzda sorun yaşayan kişilerin bir araya getirildiği grup çalışmaları yapılıyor.
Mesela sosyal kaygısı olan kişiler için grup çalışmaları yapılıyor.
Bir dipnot olarak:
Terapiyi alma şeklin illa yüz yüze olmak zorunda da değil.
Online olarak görüşme şansın da var.
Tabiki yüzyüze olması her zaman daha çok tercih edilir çünkü karşılıklı bağ kurmak daha kolaydır.
Ama şartlar, kısıtlılıklar nedeniyle böyle bir gereklilik varsa görüntülü konuşma yoluyla da psikoterapi seansları yürütülebilir.
3.Psikoterapinin etkinliği nelere bağlıdır?
Psikoterapinin etkili olmasını sağlayan birçok faktör var.
Bu faktörlerden hangileri daha ön plandadır, daha önemlidir?
Bununla alakalı yapılan araştırmalara göre psikoterapinin;
%40’ı senin azmine, motivasyonuna, mantıklı düşünme kapasitene ve çevresel kaynaklarına bağlı
%30’u senin terapistinle kurduğun güven ilişkisinin kalitesine bağlı (açıklık, dürüstlük, güven)
%15’i pozitif bir ruh haliyle terapiye başlayıp terapiden olumlu beklentiler içinde olmana bağlı,
İşin ilginç tarafı, psikoterapi yönteminin sadece %15’lik bir etkisi var.
Dolayısıyla da hangi terapi yönteminin uygulandığı çok çok önemli değildir.
Önemli olan nokta aldığın terapi yaklaşımının bu faktörlerin tümüne önem verip vermediğidir.
Burada tabiki daha çok terapistin kendisi ön plana geliyor.
Terapistin kendisi tüm bu faktörleri bir araya getirerek, harmanlayarak ilerliyor.
%40’lık oran tamamen sana ait olduğunu hatırlatmak istiyorum.
Esas nokta sende, psikoterapi sürecinde de sorunlarını kendin çözüyor oluyorsun.
Psikoterapi sana kendi sorunlarını çözme konusunda yoldaşlık yapıyor. Sana destek olan bir figür aslında.
Asıl işi yapan sensin ve psikoterapinin etkili olmasında dediğim gibi belirli faktörler var.
4.Her uzman aynı şekilde mi yardımcı olur?
Terapistlerin genel olarak uyguladıkları yöntemler birbirlerinden genel olarak farklı olabiliyor.
Öğrendikleri terapi yaklaşımları farklı farklı olabiliyor.
Bu yaklaşımları uygularken genel olarak kullandıkları yöntemler, değerlendirme süreci, değerlendirmede dikkat edilen noktalar, terapi planlaması ve hangi noktalar üzerinde durulması gerektiği aşağı yukarı benzer olabilir.
Hangi terapist seninle çalışıyor olsa dikkat edecekleri noktalar benzer şekilde olabilir.
Ama tüm bunları uygulamaya dökme tarzları, öncelikleri, seninle iletişimleri tabiki kendilerine özgü olacaktır.
Psikoterapi aslında hem bir bilim hem de bir sanat olarak kabul ediliyor.
Dolayısıyla psikoterapistin uzmanlığının yanında, sana yaklaşım şekli, iletişim kurma tarzı önemli bir farklılıktır.
5.Psikoterapi ne kadar sürer?
Psikoterapinin ne kadar sürdüğünü de etkileyen birçok etken var.
Yaşadığın problemin türü, şiddeti, ele almak istediğin sorunların sayısı, bu konuda gösterdiğin azim, bu konuyu ne kadar ciddiye aldığın gibi.
Bazı kişiler sadece 1-2 seanslık danışmanlık için gelir.
Genel bir değerlendirme yapmak istiyorlardır. Alacaklarını alırlar ve bu yeterli olur.
Bazı kişiler için 8-12 seanslık bir çalışma yeterli gelebilir.
Bazı kişiler de kronik sorunları daha derinlemesine ele alma ihtiyacındadırlar; dolayısıyla 6 ay ya da daha uzun süreli olarak haftalık çalışmalarla ilerlenebilir.
Terapinin ne kadar süreceği konusu, değerlendirme seansıyla (ilk 1-2 seans) birlikte netleşmeye başlar. Terapistinle karşılıklı olarak bir anlaşma yaparsın.
Hangi sorunları terapi sürecinde ele alacaksın?
Ne kadarlık bir süre ayırmayı planlıyorsun?
Bunlar senin beklentilerinle ne kadar uyumlu?
Tüm bunlar zaten terapi planlamasında ayrıntılı bir şekilde değerlendirilip karşılıklı uzlaşmayla yapılıyor.
Psikoterapi alanıyla alakalı başka hangi noktaları merak ediyorsun?
Bu alanı tanıtmakla alakalı daha çok yazı yazmayı planlıyorum.
Dolayısıyla bununla alakalı yorumlarını, görüşlerini yorumlar kısmında paylaşırsan sevinirim.
Yazdığın yorumları direkt buradan cevaplandırmak yerine videolar üzerinden cevaplandırıyorum.
Böylece bu bilgi senin gibi birçok kişiye ulaşmış olacak.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
